Een scheiding heeft altijd impact op kinderen. Hoe groot deze impact is, hangt af van verschillende factoren. Een van deze factoren is de leeftijd van het kind. De leeftijd en ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevind, is van invloed op hoe het kind de scheiding ervaart. In verschillende blogs deel ik de belangrijke aandachtspunten per leeftijd en ontwikkelingsfase. Wanneer je hier meer over weet als ouder, zorgt dat er voor dat je bewuster met de situatie omgaat en je je kind beter kunt steunen.

In onderstaande blog lees je meer over kinderen in de leeftijd 6-8 jaar.

Kinderen van zes tot acht jaar.

Kinderen van zes tot acht jaar zijn op de leeftijd waarop zij zichzelf gaan ontdekken. Dit is de zogenaamde scharnierleeftijd. De hersenen werken volop samen en er is meer inzicht in oorzaak en gevolg. De sociale omgeving en leeftijdgenoten worden steeds belangrijker. Kinderen van deze leeftijd gaan hun eigen vriendjes en vriendinnetjes kiezen, zijn trots op nieuwe verworvenheden en ontwikkelen zich tot een eigen persoonlijkheid. Kinderen van deze leeftijd zijn in staat om hun eigen emoties, angsten en problemen onder woorden te brengen. Zij hebben de vaardigheden, intelligentie en mogelijkheden om pogingen te ondernemen steeds meer op eigen benen te staan. Kinderen krijgen eigen interesses en willen zelf graag bepaalde dingen leren. Tevens leren zij zichzelf beoordelen in vergelijking met anderen.

Verdriet.
Kinderen van deze leeftijd zijn vaak intens verdrietig als hun ouders gaan scheiden. Zij hebben over het algemeen veel verdriet. Bij sommige kinderen is dit zichtbaar. Bij andere kinderen speelt er vooral verborgen verdriet. Zij zijn in staat om de werkelijke gevoelens te verstoppen/ verdoezelen. Dit uit zich in ontkenning en/of emotionele teruggetrokkenheid. Deze kinderen leven door alsof er niets gebeurd is. Zij zijn druk met school, vriendjes, sporten en hobby’s. Alles LIJKT oké. Hierdoor denkt de omgeving dat alles wel goed gaat. Toch hoeft dit niet zo te zijn. Er was bijvoorbeeld eens een ogenschijnlijk sterk meisje die het volgende aangaf “Toen ik laatst een keer vertelde hoe verdrietig ik ben, werd mama dat ook. Nu vertel ik het maar niet meer. Ik moet flink zijn.” Dit voorbeeld geeft aan dat het belangrijk blijft om alert te blijven op signalen die duiden op verborgen verdriet. Met name als het kind juist heel sterk en onaangedaan is, is de kans groot dat dit aan de orde is. Je kunt aan je kind uitleggen dat het normaal en gezond is om verdriet te hebben over de nieuwe situatie. Hierdoor voelen kinderen zich vrij om hun gevoelens te uiten. Deze kinderen beschikken over het algemeen al over de vaardigheden om over hun gevoelens en gedachten te kunnen praten. Alleen door oprecht te luisteren en in gesprek te gaan kun je al heel veel bereiken.
Er zijn ook kinderen die het moeilijk vinden om over hun eigen ervaringen te vertellen. Dit lijkt te dichtbij te komen. Voor deze kinderen is het gemakkelijker om het over de scheiding van ander kind hebben. Eigen ervaringen en emoties worden dan geprojecteerd op het andere kind.

Behoefte aan emotionele steun.
De kinderen van deze leeftijd lijken opeens al zo groot, zelfstandig en onafhankelijk. Hierdoor kun je de behoefte aan emotionele steun gemakkelijk onderschatten. Zij zullen er ook niet direct zelf om vragen. Toch hebben deze kinderen er zeker nog behoefte aan om even alleen te zijn met hun vader of moeder, op schoot te kruipen, een knuffel te krijgen, getroost en gerustgesteld te worden. Creëer deze momenten!
Boosheid.
Waar verdriet op de voorgrond kan staan, geven kinderen van deze leeftijd zelden toe boos te zijn op hun vader of moeder. De boosheid is echter wel aanwezig maar wordt op andere manieren geuit. Deze kinderen verplaatsen hun boosheid als het ware. Zij richten hun boosheid bijvoorbeeld op een broertje/zusje, stiefouder, vriendje of reageren af op zichzelf.

Anders dan anderen…
Daarnaast zijn zij bang anders te zijn dan leeftijdgenoten. Kinderen van deze leeftijd ontpoppen zich tot sociale wezens en willen heel graag geliefd zijn en er bij horen. Doordat ouders scheiden, voelen zij zich anders dan hun vriendjes en vriendinnetjes. Kinderen kunnen zich schamen voor de situatie. Dit zorgt voor angst en verdriet in een belangrijke fase van sociale ontplooiing. Dit kan hen kwetsbaar en eenzaam maken. Kinderen zullen dit niet op een directe manier aangeven of vertellen. De meeste kinderen zijn geneigd hier omheen te draaien en laten op een indirecte manier zien dat zij hier last van hebben. Mede hierdoor zijn lotgenoten groepen zoals een KIES groep zo fijn voor deze kinderen. Hier ervaren zij dat zij niet de enigste zijn.

Zelfbeeld.
Kinderen van zes tot acht jaar baseren hun zelfbeeld voor een groot deel op het beeld dat zij en anderen van hun ouders hebben. Het is voor deze kinderen dan ook belangrijk om trots te kunnen zijn op hun ouders, om vervolgens trots te kunnen zijn op zichzelf. Wanneer er slecht gedacht wordt over hun vader en/of moeder, ook al zijn dit subtiele signalen, heeft dit invloed op hun eigen zelfbeeld. Kritiek op (een van) de ouders, wordt ervaren als kritiek op zichzelf. Dit is zowel als de omgeving kritiek uit, als dat een van de ouders kritiek uit op de ander. Je kind bestaat immers voor 50% uit mama en 50% uit papa. Het kind zelf is uniek en 100% zichzelf, maar wanneer er kwaad gesproken wordt over een van de ouders, voelt dit voor het kind als kwaad spreken over het kind zelf. Besef dit dus goed voordat je je ongenoegen uit over je ex bij je kind….

Teleurstellingen en tegenslagen.
Sommige kinderen zijn geneigd om elke teleurstelling aan de scheiding te wijten. Dit is echter niet terecht. Teleurstellingen en tegenslagen horen bij het groter groeien. De scheiding is van invloed, maar kan niet de oorzaak van zijn van alle moeilijkheden en teleurstellingen die kinderen sowieso tegen komen bij het groter groeien. Als je dit merkt bij je kind, kun je je kind hier vriendelijk op corrigeren.

Schuldgevoel.
Ook in deze leeftijd kunnen kinderen zich schuldig voelen over de scheiding. Het is gemakkelijker om zichzelf de schuld te geven, omdat ze dan tenminste een rede hebben voor iets wat ze niet kunnen verklaren. Dit geeft meer houvast dan zichzelf onschuldig wanen en daarbij overgeleverd zijn aan onvoorspelbare gebeurtenissen. Tevens geeft het gevoel van schuld aan dat je invloed hebt (gehad) op de situatie, wat kan impliceren dat je de scheiding ook kunt herstellen en er voor kunt zorgen dat ouders weer bij elkaar komen.

Herenigingswens.
Het blijft vaak een innige wens van kinderen dat ouders weer bij elkaar komen. Kinderen op deze leeftijd kunnen ook geloven dat de scheiding weer over gaat en dat ouders weer bij elkaar komen. Zelfs nog tientallen jaren later, ook als ouders al nieuwe partners hebben, kan dit verlangen blijven voortduren. Door een diep vertrouwen dat papa en mama de dingen ten goede kunnen veranderen, kan deze droom levend gehouden worden. Zij kunnen zelf veel theorieën en ideeën hebben hoe dit dan lukt. Bijvoorbeeld “Als papa nou stopt met roken, dan komen ze wel weer bij elkaar. Mama vond het niet leuk dat papa rookte, dus…”

Gevoelig voor sfeer.
Tot slot zijn kinderen van deze leeftijd uiterst gevoelig voor emoties van anderen en voor algemene sfeer. De impact van een conflict tussen ouders is heel direct en heeft een duidelijke emotionele weerslag op het kind. Deze kinderen kunnen wel onderscheid maken tussen conflicten die met hen of niet met hen te maken hebben. Ze kunnen nu dus wel begrijpen dat de ruzie tussen ouders iets van de ouders is, en niets met hen te maken heeft. Toch zijn zij niet in staat om zich er helemaal voor af te sluiten. De ruzie maakt hen angstig en verdrietig. Waak hiervoor en maak geen ruzie waar kinderen bij zijn. Ook niet als zij boven op zolder zijn of voor de televisie zitten en niets door lijken te hebben… Kinderen voelen meer dan je denkt!

Heb je vragen, wil je jouw ervaringen delen of zoek je ondersteuning voor jou en/of je kind? Schroom niet om contact op te nemen met manon@stoere-stappen.nl of laat een reactie achter in het reactieveld!