Tijdens mijn werk kom ik regelmatig kinderen tegen die zich verantwoordelijk voelen voor de scheiding van hun ouders. Vaak zijn dit kinderen die ten tijde van de scheiding, de leeftijd van een kleuter hadden. Een kleuter is nog egocentrisch, een gevolg van dit egocentrisme is dat kinderen echt geloven dat zij de oorzaak zijn achter veel van wat er in hun leven gebeurt. Zo ook bij de scheiding.
Kinderen gaan zelf redenen bedenken voor de scheiding van hun ouders. Vaak betrekken ze deze redenen op zichzelf. Bijvoorbeeld;
- ”Ik had een vaas kapot laten vallen en nu gaan ze uit elkaar.”
- ”Ik wilde mijn bord niet leeg eten en toen kregen ze ruzie. De volgende dag vertelde ze dat ze gingen scheiden.”
- ”Als ik betere cijfers op mijn rapport had gehad, dan waren ze blij en was dit vast niet gebeurd”
Veel ouders verbazen zich wanneer ze er achter komen dat hun kind dit soort gedachtes heeft. Er wordt nog te vaak vanuit gegaan dat kinderen het allemaal goed begrijpen en op dezelfde manier interpreteren als wij volwassenen doen.
In een van de KIES groepen die ik heb begeleid was er een jongetje die vertelde dat hij al na de eerste keer direct iets had geleerd. Toen we doorvroegen wat dit was, vertelde hij het volgende;
”Ik heb geleerd dat de scheiding niet mijn schuld is. Dat dacht ik wel altijd. Ook al zegt mijn moeder heel vaak dat het niet zo is.”
Ik vond het bijzonder dat hij dit meenam uit de eerste bijeenkomst en was trots dat we dit inzicht hadden kunnen meegeven aan hem.
Hoe zou zijn gedrag en zelfbeeld verder ontwikkeld zijn als hij nog steeds denkt dat de scheiding zijn schuld is? Het is een zware taak om de verantwoordelijkheid voor de scheiding op je te nemen. Het is een hele last om dit, als kind, met je mee te dragen.
Wellicht was zijn gedrag verandert;
- Wellicht was hij het iedereen naar de zin gaan maken en anderen gaan pleasen, ten koste van zichzelf.
- Wellicht was hij zich vaak gaan verontschuldigen, zou hij steeds ’sorry’ zeggen voor zijn gedrag en zijn aanwezigheid.
- Wellicht had hij een slecht beeld van zichzelf, voelde hij zich niet capabel en niet goed genoeg, bij had de scheiding immers niet kunnen voorkomen.
Nu voelt hij zich fijn, heeft hij een goed zelfbeeld en weet hij dat hij niets heeft gedaan wat de scheiding heeft veroorzaakt. De opluchting was van zijn gezicht af te lezen en hij rende vrolijk de deur uit; en met hem ook de andere kinderen uit de groep die een belangrijke les van hem hadden geleerd!
Het is heel belangrijk om aan je kind uit te leggen dat de scheiding niet zijn schuld is. Dit kan bijvoorbeeld op de volgende manieren. Kies wat voor jou past, gebruik je eigen woorden, je eigen zinnen en de boodschap die je wil meegeven aan je kind.
”De scheiding is niet jouw schuld. Het is iets tussen papa en mama en het heeft niets met jou te maken. Het is onze schuld dat we niet meer in een huis kunnen wonen. Jij hebt niets gedaan, gezegd, gedacht of gevoeld wat de scheiding heeft veroorzaakt. Een scheiding is nooit de schuld van kinderen, dat is heel belangrijk om te onthouden.”
“Wist je dat sommige kinderen zich rot voelen omdat ze denken dat zij de schuld zijn van de scheiding van hun ouders? … Als jij maar onthoud dat jij er niets aan kunt doen en het niet jouw schuld is!”
Om nog even terug te komen op de opmerking van dat jongetje. Wat ik opvallend vond uit zijn reactie is dat hij vertelde dat zijn moeder heel vaak zei dat het niet zijn schuld was. Toch geloofde hij het nog steeds niet helemaal en had hij nog de overtuiging dat het zijn schuld was.
Dit benadrukt hoe belangrijk het is om deze boodschap regelmatig, soms maandenlang te herhalen. Het is van groot belang dat je kind leert inzien dat hij onmogelijk de oorzaak is van de scheiding. Totdat je kind het gelooft en er van overtuigd is dat het inderdaad niet zijn schuld is. Totdat je kind weet dat het nooit zijn schuld geweest is en ook nooit zijn schuld geweest kan zijn.
Zodat je kind vrij, ontspannen en zonder schuldgevoel opgroeit!
Hoe leer jij je kind dat hij, ondanks dat de scheiding grote gevolgen heeft op zijn leven, geen rol heeft gespeeld in de oorzaak van de scheiding? Weet jouw kind dat de scheiding niet zijn schuld is? Deel je reactie onder dit artikel!